1. Tại sao phải tiến hành cải tiến đàn bò vàng Việt Nam:
Bò vàng Việt Nam hiện chiếm khoảng 85% tổng đàn bò cả nước nhưng có tầm vóc và năng suất thấp. Khi trưởng thành bò cái đạt 180 kg và bò đực đạt 250 kg, sản lượng sữa chỉ đạt 400 lít/năm không đủ cho bê bú chưa nói đến cung cấp sữa cho xã hội.
2. Các giống bò nào có thể dùng để cải tiến đàn bò Việt Nam:
Đó là nhóm bò Zêbu. Hiện ở nước ta đang có các giống bò Zêbu như sau:
- Red Sindhi.
- Sahiwal.
- Brahman đỏ
- Brahman trắng ...
Dùng các đực giống nhóm bò Zêbu lai với bò cái nội Việt Nam, bê lai ra đời sẽ có trọng lượng sơ sinh, tốc độ tăng trọng nhanh hơn hẳn bò nội Việt Nam.
Khi trưởng thành bò cái lai đạt 280 – 300 kg, bò đực lai đạt 400 – 450 kg.
Ngoài tầm vóc khối lượng to, nếu lai với giống bò Sahiwal, Redsindhi bò lai sẽ có năng suất sữa được nâng lên rõ rệt đạt từ 1.600 – 2.000 lít/năm.
3. Các phương pháp phối giống, nâng cao tỷ lệ thụ thai và có bê lai theo ý muốn:
a/ Phương pháp phối giống:
- Thụ tinh nhân tạo: Phối giống bằng tinh viên hay tinh cọng rạ của các giống bò Zêbu (Sahiwal, Redsindhi...). Ưu điểm của thụ tinh nhân tạo là sẽ có ngay bê lai có 1/2 máu bò Zêbu trở lên và có thể yêu cầu bất kỳ giống bò Zêbu nào đã kể trên mà người nuôi bò ưa thích.
- Phương pháp nhảy trực tiếp: ở những vùng xa, vùng sâu chưa tiến hành thụ tinh nhân tạo thì hãy chọn một trong các con bò đực lai Zêbu tốt trong vùng hoặc mua bò đực giống nơi khác có tỷ lệ máu lai cao (> 3/4 máu lai) để lấy giống. Kết quả của những bê lai như vậy cũng sẽ tốt hơn nhiều so với lấy giống bò đực nội (đực cóc).
b/ Làm thế nào để nâng cao tỷ lệ đậu thai cho bò cái và có bê lai theo ý muốn:
- Phát hiện sớm bò cái động dục (động hớn) những biểu hiện chủ yếu là bò bồn chồn, phá chuồng, kêu rống, âm hộ sưng và có nước nhờn màu trắng trong chảy ra mép âm hộ.
- Tìm đến cán bộ dẫn tinh viên có tay nghề giỏi trong vùng để tiến hành thụ tinh nhân tạo.
- Nếu trong vùng chưa có người làm công tác thụ tinh nhân tạo thì hãy tìm đến gia đình nuôi bò đực lai Zêbu để lấy giống, không nên để bò đực nội nhảy phối giống cho bò của mình.
4. Lợi ích của việc chăn nuôi bò lai:
Ích nước:
- Tạo ra đàn bò cái lai có tầm vóc khối lượng và khả năng sản xuất cao hơn hẳn bò vàng Việt Nam như:
+ Khi trưởng thành khối lượng bò lai cao hơn bò nội từ 50 – 70 kg/con.
+ Khả năng cho sữa tăng lên 2 lần.
+ Đáp ứng từng bước nhu cầu về thịt cho nội địa và xuất khẩu.
+ Từ đàn bò cái đã được cải tiến này (còn gọi là bò cái nền) tiếp tục dùng các bò đực cao sản chuyên thịt, chuyên sữa hoặc kiêm thịt-sữa lai tiếp để tạo ra đàn bò thịt, sữa cho Việt Nam sau này.
Lợi nhà:
- Tăng thu nhập cho người nông dân.
- Nếu người nuôi bò lai sinh sản và kết hợp lấy sữa thì những bê cái lai Zêbu còn sinh lợi cho người nông dân nhiều hơn và lâu dài nữa.
- Chăn nuôi bò lai cũng góp phần tận dụng giải quyết việc làm cho lao động phụ hay lao động nhàn rỗi trong gia đình.
Muốn biết thêm chi tiết, bà con chăn nuôi bò xin liên lạc với Trạm Khuyến nông các huyện, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh