I. Bò đực chuyên thịt cao sản :
1. Bò đực Limudin (Limousine)
Là giống bò của Pháp. Nhiều nước đã nhập giống bò này. Việt nam nhập từ Cuba để lai tạo với đàn bò cái lai Zêbu (lai Sind, lai Sahivan, lai Braman) tạo ra đàn bò thịt chất lượng cao.
Bò thuần lông màu đỏ sẫm. Khi trưởng thành bò đực có khối lượng 1000 - 1300kg, bê 6 – 12 tháng tuổi tăng trọng 1300 – 1400g/ngày. Bê đực nuôi tốt giết thịt lúc 14 – 16 tháng tuổi, tỉ lệ thịt xẻ đạt 68 – 71%.
2. Bò đực Cờrimudin (Crimousine)
Giống bò đực Cờrimudin được tạo ra và nuôi nhiều ở Châu Mỹ La tinh. Việt Nam đã nhập từ Cuba giống bò này.
Bò thuần lông màu nâu nhạt. Khi trưởng thành bò đực có khối lượng 1000 - 1200kg, bê 6 – 12 tháng tuổi tăng trọng 1100g/ngày, tỉ lệ thịt xẻ 60 – 61%.
3. Bò đực Xarôle (Charolaise).
Là giống bò của Pháp. Nhiều nước đã nhập giống bò này, Việt Nam đã nhập từ Cuba để tạo đàn bò hướng thịt chất lượng cao.
Bò có lông màu trắng ánh kem. Khi trưởng thành bò đực có khối lượng 1000 - 1400kg. Bê 6 tháng tuổi có thể tăng trọng 1450 – 1550g/ngày. giết thịt bê đực lúc 14 – 16 tháng tuổi tỉ lệ thịt xẻ đạt 65 – 69%.
Công ty Kỹ thuật Truyền giống Gia súc Trung ương (VINALICA) đã và đang sản xuất tinh đông lạnh của các bò đực giống Xarôle, Limudin và Cờrimudin.
II. Chọn bò cái nền (để tạo bò lai hướng thịt chất lượng cao):
1. Chọn bò cái lai Zêbu (lai Sind, lai Sahiwan, lai Braman).
Khi trưởng thành bò cái có khối lượng 220-250 kg trở lên, bò khỏe mạnh. Lúc bò động dục, cho phối giống với tinh đông lạnh của một trong ba giống bò đực đã giới thiệu ở trên.
2. Những cặp bò lai nhiều triển vọng:
- Đực Limudin lai với bò cái lai Zêbu (lai Sind, lai Sahiwan, lai Braman...). Tính trạng sản xuất: khối lượng sơ sinh 20,5kg, 12 tháng 139 kg, 24 tháng 265 kg. Tăng trọng 490g/ngày. Tỉ lệ thịt xẻ 50 – 51%.
- Đực Cờrimudin lai với bò cái Zêbu (lai Sind, lai Sahiwan, lai Braman). Tính trạng sản xuất: khối lượng sơ sinh 21,8kg, 12 tháng 156kg, 24 tháng 300kg. Tăng trọng 525g/ngày. Tỉ lệ thịt xẻ 51 – 52%.
- Đực Xarôle lai với bò cái lai Zêbu (lai Sind, lai Sahiwan, lai Braman). Tính trạng sản xuất: khối lượng bê sơ sinh 23,1kg, 12 tháng tuổi 173kg, 24 tháng tuổi 335kg. Tăng trọng 560g/ngày. Tỉ lệ thịt xẻ 53 – 55%.
III. Nuôi dưỡng bò mẹ và bò lai:
1. Nuôi dưỡng bò mẹ: tiêu chuẩn và khẩu phần của bò mẹ dựa trên nhu cầu dinh dưỡng cho duy trì, nuôi thai và tiết sữa nuôi con.
Khẩu phần nuôi dưỡng bò cái sinh sản 250 – 300kg như sau:
- Chăn thả hàng ngày: 7 – 8 giờ
- Cỏ xanh bổ sung tại chuồng: 12 – 15kg
- Bột khoai mì khô hoặc cám gạo: 1 – 1,5kg
- Khô dầu đậu phụng: 0,2 – 0,3kg (khi có chửa hoặc nuôi con thay bằng bột cá)
- Premix khoáng, Vitamin: 20g
Về mùa khô cho ăn cỏ khô hoặc rơm ủ urê 4% (2 – 3kg/con/ngày).
2. Nuôi bê lai:
- Từ sơ sinh - cai sữa: bê bú trực tiếp sữa mẹ, từ 30 ngày tuổi tập cho bê ăn thức ăn tinh hỗn hợp có hàm lượng prôtein 15 – 16% và cỏ khô loại tốt.
- Giai đoạn nuôi thịt: được chia ra 2 công đoạn :
+ Nuôi lớn từ cai sữa đến 21 tháng tuổi:
Khẩu phần cho bê lai giai đoạn này như sau:
- Chăn thả 7 – 8 giờ/ngày
- Bổ sung tại chuồng: rơm ủ urê 4% cho ăn tự do, rỉ mật 1 - 2kg, hoặc hỗn hợp tinh 1 - 2kg.
Hỗn hợp tinh có thể phối trộn như sau:
Cám 30% + bắp 27% + rỉ mật 23% + khô dầu đậu phụng 20% (CT1).
hoặc Cám 50% + bắp 15% + rỉ mật 15% + khô dầu đậu phụng 20% (CT2).
+ Vỗ béo bò: Trước khi giết mổ bò phải được vỗ béo. Thời gian vỗ béo từ 60 – 90 ngày.
Khẩu phần vỗ béo bò thịt:
- Chăn thả 7 – 8 giờ/ngày
- Bổ sung cỏ tươi: 10kg
- Tảng liếm: 0,07kg
- Thức ăn tinh: 1,5 – 2 kg/ngày
Cần lưu ý:
+ Cho gia súc ăn từ từ để quen thức ăn.
+ Tẩy giun sán trước khi vỗ béo.
+ Cung cấp nước uống đầy đủ.
IV. Sản xuất, chế biến thức ăn cho bò mẹ và bò lai:
- Sản xuất thức ăn xanh:Trồng cỏ voi, cỏ sả ... để thu cắt bổ sung thức ăn tươi xanh tại chuồng.
- Ủ rơm urê 4%: để bổ sung đạm phi protêin vào rơm làm tăng tiêu hóa của rơm, nâng cao năng suất vật nuôi.
Nguyên liệu: 80 – 100 lít nước + 4kg urê + 100kg rơm khô.
Bể ủ: bể nổi hoặc nửa nổi nửa chìm hoặc ở trong bao nilon dày.
Sau 7 ngày ủ, lấy rơm cho bò ăn và tiếp tục ủ rơm mới. Tập cho bò ăn 3 – 5 ngày đầu, ăn quen mỗi ngày cho ăn 5 – 8 kg/con. Cho uống đủ nước 15 – 30 lít/ngày/con.
- Tảng urê - rỉ mật (còn gọi là bánh dinh dưỡng hoặc tảng đá liếm).
Nguyên liệu: rỉ mật hoặc mật mía 29% + urê 10% + vôi bột 7% + ximăng 2% + muối 5% + cám gạo 21% + bột khoai mì khô 25% + premix khoáng 1%.
Cách làm: trộn đều urê, muối ăn và rỉ mật sau đó mới trộn với các nguyên liệu khác. Sau khi trộn ủ thành đống để 30 – 45 phút rồi đóng bánh (khuôn). Sau 5 – 7 ngày bánh cứng mới đặt vào máng hoặc treo ở dóng chuồng để bò liếm láp. Bảo quản tảng liếm nơi khô ráo được 1 – 3 tháng.
Chú ý: không được hòa tảng urê - rỉ mật vào nước cho gia súc uống sẽ gây ngộ độc.
- Sản xuất thức ăn tinh hỗn hợp: có thể áp dụng công thức (CT1) hoặc công thức (CT2) đã giới thiệu ở mục III.2.
V. Phòng trị một số bệnh:
Định kỳ tẩy nội ký sinh trùng (sán lá gan, sán dạ cỏ, giun xoăn...). Phun diệt ve trên cơ thể gia súc.
Định kỳ tiêm phòng: vắc xin tụ huyết trùng và lở mồm long móng. Tùy tình hình dịch tễ của từng vùng có thể tiêm phòng dịch tả trâu bò, nhiệt thán, theo hướng dẫn của cơ quan Thú y địa phương.
VI. Chuồng nuôi bò thịt:
Chuồng nuôi phải thuận tiện cho việc nuôi dưỡng, quản lý đàn bò.
Hướng chuồng đông – tây.
Nền chuồng đổ bê tông mác 100. Tiêu chuẩn 3,5m2/con.
(Biên soạn theo tài liệu Công ty Kỹ thuật Truyền giống Gia súc Trung ương)