Bằng nguồn kinh phí của dự án Xây dựng mô hình cánh đồng lớn thâm canh và áp dụng cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất lúa ở phía Nam từ Trung tâm Khuyến nông Quốc, năm 2019 Trung tâm Khuyến nông Bình Thuận đã phối hợp Phòng Nông nghiệp & PTNT huyện Tánh Linh và Chính quyền địa phương triển khai dự án “Xây dựng mô hình cánh đồng lớn thâm canh và áp dụng cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất lúa ở phía Nam” tại xã Bắc Ruộng huyện Tánh Linh. Quy mô 72 ha/ 65 hộ tham gia.

Quy trình kỹ thuật canh tác lúa theo phương pháp SRI áp dụng cho dự án dựa trên cơ sở nền tảng của quy trình 3G3T và 1P5G.

- Làm đất: Vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ;  cày, trục bừa đất bằng phẳng, đánh rãnh trên ruộng giúp rửa phèn và dễ quản lý nước trên ruộng; quản lý, diệt cỏ dại, diệt ốc bươu vàng trên ruộng trước khi cấy.

- Gieo mạ: làm mạ khay; mật độ gieo 180 – 200g giống/ khay ( 50kg giống = 260 – 280 khay mạ/ ha ruộng cấy); hạt giống được xử lý và ngâm ủ cho nảy mầm trước khi gieo mạ, tỉ lệ nảy mầm >90%

           + Cấy: Cấy bằng máy cấy động cơ ngồi lái 4 bánh. Tuổi mạ 11 -13 ngày tuổi; số lá mạ khi cấy 2,5 – 3 lá, chiều cao mạ 12-14cm; số tép cấy/khóm (bụi) 4-5tép; số khóm/m2 21-22 khóm ( 30cm x16cm); chiều sâu cấy 2cm.

- Phân bón: Loại  phân đơn, Áp dụng công thức (hàm lượng nguyên chất NPK) như sau: 89,7- 61,6 – 63  gồm UREA 195kg – Lân supe 385kg - Kaliclorua 105kg và 165kg phân HCSH/ha

- Giống lúa sử dụng: Thông qua sự thống nhất của hộ tham gia mô hình,   chọn giống OM 4900 sản xuất 40 ha, ML202 sản xuất 32ha, đây là những giống phù hợp với điều kiện sản xuất và tiêu thụ của vùng.

- Chủng loại máy cấy sử dụng: Máy cấy ngồi lái hiệu DAEDONG DUO60, bình phun động cơ Hon da GX35 . Chủng loại máy cấy, bình phun động cơ (phun thuốc, phân, sạ giống) sử dụng cho dự án nằm trong danh mục chủng loại máy/thiết bị được phép lưu hành trong sản xuất (có đầy đủ hồ sơ, tài liệu kỹ thuật; không vi phạm quyền bảo hộ về sở hữu trí tuệ, sở hữu công nghiệp và phù hợp theo điều kiện của địa phương

- Dự án triển khai tại xã Bắc Ruộng là xã được công nhận xã nông thôn mới năm 2015, ông Cáp Kim Thành, đại diện nhóm hộ nông dân tham gia mô hình ký hợp đồng thực hiện.

- Dự án phối hợp, tư vấn cho nhóm hộ,  tìm kiếm sự liên kết sản xuất với các doanh nghiệp trong việc đầu tư cung ứng vật tư đầu vào và tiêu thụ sản phẩm đầu ra là: Doanh nghiệpTiêu Văn Tiến ở Thị trấn Võ Xu huyện Đức Linh, Bình Thuận liên kết bao tiêu sản phẩm.

Tham quan mô hình "Cánh đồng lớn thâm canh và áp dụng cơ giới hóa" tại Bắc Ruộng 

Có thể nói cánh đồng mẫu lớn và hiện nay là cánh đồng lớn chính là việc liên kết nhiều hộ nông dân trên cùng cánh đồng để sản xuất cùng 1 giống lúa, cùng quy trình canh tác, áp dụng đồng bộ các giải pháp kỹ thuật; trong đó có giải pháp cơ giới hóa để giảm chi phí đầu vào, nâng cao năng suất sản lượng lúa, nâng cao năng suất lao động, chủ động thời vụ, bảo vệ môi trường, tạo sản phẩm có chất lượng tốt hơn, khối lượng sản phẩm hàng hóa lớn và đồng đều cao nên dễ tiêu thụ hơn và làm tăng hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích đất lúa, tăng thu nhập cho nông dân. Cánh đồng mẫu lớn cùng với giải pháp cơ giới hóa đồng bộ là hướng đi tất yếu và cũng là giải pháp thiết thực để tiến tới nền sản xuất lúa hàng hóa lớn cho hiện nay và trong tương lai.

Tại Hội thảo tổng kết, hiệu quả dự án nêu rõ:

- Đối với hiệu quả kinh tế xã hội:

          + Giảm được 80% lượng giống gieo sạ, tạo điều kiện đáp ứng đủ nhu cầu giống cho sản xuất.

          + Nhờ mật độ cấy thưa hợp lý lúa sinh trưởng khỏe, ruộng lúa thông thoáng giảm áp lực sâu bệnh, giảm nhu cầu phân bón, thuốc BVTV so với ruộng lúa sạ dày, do đó giảm chi phí sản xuất.

          + Nhờ khoảng cách cấy thưa cây lúa sinh trưởng khỏe, hiệu ứng hàng biên phát huy tốt, dài bông, tăng số hạt chắc/bông do đó tăng năng suất cao hơn so với lúa sạ, đặc biệt là lúa sạ dày.

          + Máy cấy giúp tăng được năng suất lao động so với cấy tay, góp phần đảm bảo lịch thời vụ. Đồng thời, ruộng lúa cấy giúp dễ cơ giới hóa các khâu chăm sóc: bón phân, phun thuốc, … góp phần nâng cao năng suất lao động, giảm giá thành sản xuất lúa gạo.

          - Hiệu quả về môi trường:

          + Nhờ khoảng cách cấy thưa cây lúa sinh trưởng khỏe, giảm áp lực sâu bệnh, giảm phun thuốc BVTV , giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

          + Giảm được thời gian phá hoại của ốc bưu vàng vì cây lúa sau cấy 12 – 15 ngày đã cứng cây, giảm chi phí thuốc diệt ốc, giảm ô nhiễm môi trường.

Dự án cánh đồng lớn thâm canh và áp dụng cơ giới hóa đồng bộ đã diễn ra từ năm 2017 đến nay; năm 2019 cũng là năm cuối cùng, kết thúc dự án.

CB.